Η Συστημική Αναπαράσταση, που θεμελιωτής της είναι ο Γερμανός θεραπευτής Bert Hellinger, μας αποκαλύπτει τις συνήθως κρυμμένες δυναμικές, που λειτουργούν στα ανθρώπινα συστήματα. Διερευνά τις σχέσεις μεταξύ τους και την αλληλεπίδρασή τους με την ανθρώπινη ψυχή, με σκοπό ν' αποκατασταθεί η συστημική τάξη.
Κάθε ανθρώπινη ομάδα, όπως η οικογένεια, η επιχείρηση, ένας οργανισμός ή σύλλογος, αλλά και κάθε προσωπική σχέση ή ομάδα φίλων ή συνομήλικων κτλ, συγκροτεί ένα σύστημα, που διέπεται από εμφανείς αλλά και άδηλους κανόνες και νομοτέλειες. Το σύστημα λειτουργεί ως ολότητα και τα άτομα-μέλη του νοιώθουν καλά, μόνον όταν ολόκληρο το σύστημα εκπροσωπείται μέσα τους, στην ψυχή τους, και όταν τα ίδια κατέχουν και διατηρούν τη θέση τους στο συγκεκριμένο σύστημα.
Στα συστήματα δρα μια δύναμη, που συνδέει τους ανθρώπους διαχρονικά και περιφρουρεί την ισοτιμία μεταξύ των μελών, δηλαδή το δικαίωμα όλων ανεξαίρετα να 'ανήκουν' σ' αυτό. Τη δύναμη αυτή ονομάζουμε "Συστημική Ψυχή", είναι δε αυτή που διατηρεί την Ολότητα του συστήματος.
Τα μέλη κάθε συστήματος έχουν την φυσική τάση να εξαιρούν και να ξεχνούν αυτούς που πρόδωσαν ή ντρόπιασαν την οικογένεια ή παραβίασαν τις οικογενειακές αξίες.
Ο αποκλεισμός όμως οποιουδήποτε μέλους, ανεξάρτητα από το αίτιο που τον προκάλεσε, μεταφέρει, ως ενοχή, μεγάλο υπαρξιακό βάρος σε άλλα μέλη. Και αυτό γιατί τα μέλη του συστήματος μπορούν να ξεχάσουν όσους αποκλείστηκαν, η Συστημική Ψυχή όμως έχει τη δική της μνήμη και επιζητεί την αποκατάσταση όλων, την ισότιμη συμμετοχή τους και την διατήρηση της Ολότητας, δηλαδή της συστημικής τάξης.
Έτσι όταν ένα μέλος του συστήματος παραγκωνιστεί, αποκλειστεί ή ξεχαστεί, η δύναμη αυτή ωθεί κάποιο άλλο συνήθως μεταγενέστερο μέλος να ταυτιστεί ασυνείδητα με τον αποκλεισμένο και να τον εκπροσωπήσει, ώστε ν' αποκατασταθεί η συστημική ισορροπία. Έτσι δημιουργείται η Εμπλοκή.
Καθώς η εμπλοκή είναι πάντοτε ασυνείδητη, το βάρος που προκαλεί στον εμπλεκόμενο δεν είναι δυνατόν ν' ανιχνευτεί μέσα από προσωπικά βιώματα. Εδώ βοηθάει η Συστημική Αναπαράσταση που έρχεται ν' αποκαλύψει αυτή την κρυφή και άδηλη δυναμική.
Κάθε ανθρώπινη ομάδα, όπως η οικογένεια, η επιχείρηση, ένας οργανισμός ή σύλλογος, αλλά και κάθε προσωπική σχέση ή ομάδα φίλων ή συνομήλικων κτλ, συγκροτεί ένα σύστημα, που διέπεται από εμφανείς αλλά και άδηλους κανόνες και νομοτέλειες. Το σύστημα λειτουργεί ως ολότητα και τα άτομα-μέλη του νοιώθουν καλά, μόνον όταν ολόκληρο το σύστημα εκπροσωπείται μέσα τους, στην ψυχή τους, και όταν τα ίδια κατέχουν και διατηρούν τη θέση τους στο συγκεκριμένο σύστημα.
Στα συστήματα δρα μια δύναμη, που συνδέει τους ανθρώπους διαχρονικά και περιφρουρεί την ισοτιμία μεταξύ των μελών, δηλαδή το δικαίωμα όλων ανεξαίρετα να 'ανήκουν' σ' αυτό. Τη δύναμη αυτή ονομάζουμε "Συστημική Ψυχή", είναι δε αυτή που διατηρεί την Ολότητα του συστήματος.
Τα μέλη κάθε συστήματος έχουν την φυσική τάση να εξαιρούν και να ξεχνούν αυτούς που πρόδωσαν ή ντρόπιασαν την οικογένεια ή παραβίασαν τις οικογενειακές αξίες.
Ο αποκλεισμός όμως οποιουδήποτε μέλους, ανεξάρτητα από το αίτιο που τον προκάλεσε, μεταφέρει, ως ενοχή, μεγάλο υπαρξιακό βάρος σε άλλα μέλη. Και αυτό γιατί τα μέλη του συστήματος μπορούν να ξεχάσουν όσους αποκλείστηκαν, η Συστημική Ψυχή όμως έχει τη δική της μνήμη και επιζητεί την αποκατάσταση όλων, την ισότιμη συμμετοχή τους και την διατήρηση της Ολότητας, δηλαδή της συστημικής τάξης.
Έτσι όταν ένα μέλος του συστήματος παραγκωνιστεί, αποκλειστεί ή ξεχαστεί, η δύναμη αυτή ωθεί κάποιο άλλο συνήθως μεταγενέστερο μέλος να ταυτιστεί ασυνείδητα με τον αποκλεισμένο και να τον εκπροσωπήσει, ώστε ν' αποκατασταθεί η συστημική ισορροπία. Έτσι δημιουργείται η Εμπλοκή.
Καθώς η εμπλοκή είναι πάντοτε ασυνείδητη, το βάρος που προκαλεί στον εμπλεκόμενο δεν είναι δυνατόν ν' ανιχνευτεί μέσα από προσωπικά βιώματα. Εδώ βοηθάει η Συστημική Αναπαράσταση που έρχεται ν' αποκαλύψει αυτή την κρυφή και άδηλη δυναμική.
Ο ενδιαφερόμενος αναπαριστά το οικογενειακό του σύστημα, είτε την "οικογένεια καταγωγής" είτε την "παρούσα οικογένεια", με την βοήθεια εκπροσώπων, τους οποίους και "στήνει" στο χώρο, σύμφωνα με την "εσωτερική εικόνα" του. Με τη βοήθειά του συντονιστή και με βάση τα συναισθήματα που βιώνουν οι συμμετέχοντες αναζητείται κατ’ αρχήν η τυχόν "Εμπλοκή" του ενδιαφερομένου. Στη συνέχεια ξεδιπλώνεται μια άλλη εικόνα, που αναφέρεται στη "Λύση" και η οποία οδηγεί είτε στην διακοπή είτε στην αποδοχή, δηλαδή στην συνειδητοποίηση της "Εμπλοκής".Έτσι μέσα από μιαν απλή και σύντομη διαδικασία που αγγίζει την ψυχή μας, η Συστημική Αναπαράσταση εντοπίζει τη δυναμική της Εμπλοκής και υποδεικνύει 'Λύσεις', μετατρέποντας την τυφλή αγάπη που αρρωσταίνει σε ενσυνείδητη δύναμη αγάπης που γιατρεύει.
Στην "Αναπαράσταση" συμμετέχουν όλοι ενεργά, είτε ως παρατηρητές, μέσω της 'συλλογικής κάθαρσης', είτε λαμβάνοντας μέρος σε αναπαραστάσεις ως εκπρόσωποι, βιώνοντας τη 'μέθεξη' σαν σε χορό αρχαιοελληνικού δράματος, είτε τέλος διερευνώντας, ως πρωταγωνιστές και δραματουργοί, το δικό τους οικογενειακό σύστημα, ή την προσωπική τους σχέση.
